Nederland in genetische testen

Één van de populaire onderdelen van DNA-testen waarmee ook uitgebreid geadverteerd wordt is de etniciteitsschatting, en dit is nu net het minst concrete en definitieve onderdeel van zo'n test. De schatting hangt voor een groot deel af van welke groepen als referentie worden gebruikt om de tester mee te vergelijken. Omdat een groot deel van de markt zich in Amerika en Groot-Brittanië afspeelt, gebruiken de meeste bedrijven wel een groep "Brits" of soortgelijk. De rest van West-Europa wordt dan in groepen zoals "Noordwest-Europees" of "Scandinavisch" gestopt. Mensen met een Nederlandse afkomst krijgen hierdoor meestal een mix van Brits, Scandinavisch en Noordwest-Europees als resultaat, soms aangevuld met iets Zuid-Europees. Dit betekent dus niet letterlijk dat iemand uit die gebieden stamt, maar dat zij volgens het algoritme lijken op die door het bedrijf gebruikte en gelabelde categorieën. Hiernaast speelt de gebruikte methode een rol. Bij een oracle-based methode, zoals gebruikt door MyHeritage of FamilyTreeDNA, wordt de tester omgezet in een coördinaat, of een punt op een (meerdimensionale) grafiek, waarna het algoritme met behulp van de referentiegroepen een zo goed mogelijke benadering probeert te krijgen van de tester. Dat dit niet de beste methode is, kan wat mij betreft het beste duidelijk worden gemaakt in een grafiek:

De genetische ruimte in Noordwest-Europa

In deze grafiek, gemaakt met behulp van Vahaduo heb ik een deel van de Global 25 dataset van Eurogenes weergegeven. De grafiek toont globaal gezien de genetische ruimte van Noordwest-Europa, waarbij elk punt een individu is. In het midden zien we de Nederlanders, overlappend met de Engelsen, Ieren, Belgen en Zweden. Om de grafiek rustig te houden, heb ik de Denen en de West-Duitsers weggelaten - het moge duidelijk zijn dat Nederlanders ook sterk met hen overlappen. Een specifiek Nederlands genetisch cluster is met deze methode niet aan te wijzen; er is zodanig veel overlap tussen verschillende individuen uit de verschillende landen van Noordwest-Europa, dat een oracle-based methode niet goed in staat is om specifieke details van iemands afkomst te achterhalen. Dit betekent echter niet dat de test incorrect of onnauwkeurig is; een Noordwest-Europeaan zal als zodanig worden neergezet, al is het in wat globale zin.

Het is volgens mij beter om een segment-based methode te gebruiken, zoals 23andMe doet. Hierbij wordt elk chromosoom stukje voor stukje afgelopen om zo te zien bij welke genetische referentiegroep deze het beste past. Ook hier zijn er grenzen aan de etniciteitsschatting: hoe kleiner het te onderzoeken stukje chromosoom, hoe ouder en wijder verspreid het is. Ook 23andMe blijft hierom vrij globaal, maar vaak wel nauwkeuriger, in de etniciteitsschatting. Wat zij echter wél hebben gedaan is het toevoegen van "genetische regio's", waarbij sommige DNA-segmenten duidelijk wijzen op specifieke gebieden, en hierbij zijn zij in staat om specifieke provincies in Nederland aan te wijzen, zoals zij ook bij mij hebben weten te doen. Ook MyHeritage heeft onlangs genetische regio's geïntroduceerd. Deze maken dus geen onderdeel uit van de oracle-based etniciteitsschatting, maar worden afgeleid op basis van specifieke DNA-segmenten die in specifieke regio's vaak worden gedeeld. De namen van de regio's hebben zij gebaseerd op de stambomen van de deelnemers.

Genetische regio's MyHeritage

In bovenstaande afbeeldingen drie van de genetische regio's die MyHeritage aan mijn - geüploade - file toeschrijft, van links naar rechts: Noord-Brabant (ik zie de contouren van de Meierij), Zuid-Holland/Utrecht (ofwel het Groene Hart) en Utrecht/Gelderland. Ook geven zij mij o.a. Friesland en Rotterdam. Ik heb inderdaad voorgeslacht uit deze gebieden, in hoeverre dit betekent dat de gebieden accuraat zijn, moeten we nog afwachten. Deze methode, die specifieke lokale DNA-segmenten bekijkt, leidt in ieder geval tot specifiekere conclusies dan de globale etniciteitsschattingen, en kan naar mijn mening interessant zijn om de genetische geschiedenis van Nederland nader te onderzoeken.