Een vergeten jonkheer?

Onlangs zocht ik naar de laatste woonplaatsen van Anna Wilhelmina Testas, sinds 1846 weduwe van jonkheer Pieter Frederik Leyssius. Hoewel zij een groot deel van hun leven in Utrecht woonden, overleed Pieter Frederik in Amsterdam, en wel aan de Leliegracht. Het sprak vanzelf dat Anna Wilhelmina toen bij één van haar zeven zoons ging wonen. Drie van hen waren reeds naar Nederlands-Indië vertrokken, de rest woonde verspreid door ons land heen. In 1849 woonde Anna Wilhelmina te Arnhem, naar alle waarschijnlijkheid bij haar jongste zoon Willem Frederik. Hij trouwde dat jaar te Brussel met Annette Louise Elisabeth Cruys. Anna Wilhelmina was daar niet bij aanwezig; ze gaf toestemming per brief.

Anna Wilhelmina's gangen in de jaren 1850 zijn mij niet geheel bekend, ondermeer omdat het bevolkingsregister van Arnhem uit die periode is vergaan. In 1860 duikt zij in ieder geval weer op in Utrecht; zij woont dan in bij Isabella Victoria van Noorden, weduwe van Martinus Schoonhein, op Plein Vredenburg. Het is niet duidelijk hoe zij elkaar kenden. In juli 1862 verhuist Anna Wilhelmina naar de Oudegracht, waar zij in oktober van hetzelfde jaar wordt vergezeld met haar schoondochter Annette Cruys, inmiddels weduwe, en haar kinderen Gregorie en Hortense, die zelf vanuit Parijs waren overgekomen. In 1864 verhuisden zij naar een ander adres op de Oudegracht. Gregorie, waarover later meer, vertrok in 1867 naar Kampen. In 1868 of 1869 vertrokken Anna Wilhelmina, haar schoondochter en kleindochter naar de gemeente Oudenrhijn, waar zij bij haar broer Hendrik Johan de Famars Testas introkken. In november 1871 keerden zij terug naar de Oudegracht in Utrecht. Anna Wilhelmina overleed ten slotte in juni 1872 op huize Voorn in de Meern, waar haar zwager Henri George Ferdinand Meertens woonde.

Gregorie

geboorteakte van Gregorie J.F. Leyssius

Opvallend aan bovenstaand bevolkingsregister van Utrecht is de vermelding van Gregorie Jacques Frederik Leyssius, zoon van Willem Frederik en Annette Cruys. Hij wordt niet vermeld in het Adelsboek van 1998 en evenmin in dat van 1921 (de versies die ik heb liggen). Ik kan mij ook niet voorstellen dat achterneef jonkheer H.J.L.Th. van Rheineck Leyssius, rijksarchivaris en belangrijk onderzoeker van de familie, niet op de hoogte was van deze neef van zijn vader. In het register van de burgerlijke stand van Wazemmes bij Lille tref ik Gregories geboorteakte aan, waaruit blijkt dat hij aldaar op 20 mei 1850 als wettige zoon van het echtpaar Leyssius-Cruys geboren is. Geen enkele reden dus dat hij niet tot de Nederlandse Adel zou behoren.

Hoe zag Gregories leven eruit? Na een jeugd in Frankrijk en Utrecht vertrok hij op zijn zeventiende naar Kampen. Mijn vermoeden is dat hij daar een militaire opleiding is begonnen. Hoe het hem verder is vergaan is mij nog niet bekend. Er is mij van hem géén overlijden in Nederland of Nederlands-Indië bekend; evenmin lijkt hij ooit - in Nederland althans - een gezin gehad te hebben. Zo verdwijnt jonkheer Gregorie Jacques Frederik Leyssius even mysterieus in het luchtledige als dat hij opdook.