zaterdag 27 juni 2020

DNA-test: 23andMe

De derde en voorlopig laatste genetische test die ik gedaan heb is die van 23andMe, het bedrijf dat in 2007 als eerste begon met het testen van autosomaal DNA. Hierbij heb ik gekozen voor ancestry-only; wie geïnteresseerd is in health kan hiernaast nog een extra hoeveelheid genen laten testen.

De kit arriveerde al een dag na bestelling. De test maakt geen gebruik van wattenstaafjes maar van een buisje waar je je saliva in kunt verzamelen. Ik vind het prima, maar ik heb toch liever een wattenstaafje. Na een lange terugrit naar Amerika kon de analyse beginnen: dit duurde slechts enkele weken; van alle tests die ik heb gedaan was deze veruit de snelste.

23andMe gaf mij de volgende etniciteitsschatting:

Etniciteitsschatting 23andMe

Ik was positief verrast over de nauwkeurigheid van deze schatting. Naast mijn Zuid-Oost-Aziatische bloed (4% zoals in andere tests) gaven zij mij ook 1,7% Zuid-Aziatisch bloed, iets dat bij Family Tree DNA nog als een "< 1% trace region" bestempeld werd. Genealogisch gezien zou ik ongeveer 1% Zuid-Aziatisch verwachten; het kan natuurlijk dat ik net wat meer heb geërfd van die kant. 23andMe is de eerste test die mij een duidelijk percentage Ashkenazi geeft (5%). Dit is uiteraard afkomstig van mijn joodse betovergrootmoeder. Voor mijn overige, grotendeels Nederlandse herkomst zien we, zoals bij andere bedrijven ook vaak te zien is, een mix van continentaal West-Europees, Brits en Scandinavisch.

Wanneer 23andMe aanwijzingen heeft voor specifieke afstamming uit een bepaald gebied, geven zij dit aan. Bij mij hebben zij specifieke aanwijzingen voor afstamming uit de volgende gebieden:

23andMe regio's

Binnen Nederland geven zij bijna alle provincies aan, maar met name Zuid-Holland. De volgorde van het rijtje klopt ook wel ongeveer, mits de Betuwe overlapt met Noord-Brabant i.p.v. Gelderland. Alleen Noord-Holland klopt niet, want daar heb ik niet zoveel mee. Ik denk dat dit komt doordat veel samples misschien uit het zeer gemengde Amsterdam komen; ik heb bij een aantal Britten ook gezien dat de regio Londen vaak hoog in het lijstje stond, terwijl zij daar niet zoveel mee hadden. Het is in ieder geval belangrijk dit lijstje als benadering te beschouwen en niet als hard gegeven: provinciegrenzen staan natuurlijk niet gelijk aan genetische grenzen. Overijssel en Groningen lopen geleidelijk aan over in Nedersaksen. Het Utrecht van de Lopikerwaard zal veel meer gemeen hebben met het Groene Hart dan met het gebied rond Amersfoort. Ik kan in ieder geval zeggen dat zij het eerste bedrijf zijn dat in staat is specifiek Nederland aan te wijzen als afstammingsbron; het is echter nog niet mogelijk om hier duidelijke percentages aan te verbinden vanwege alle genetische overlap rondom de Noordzee. Naast Nederland vindt 23andMe aanwijzingen voor afstamming uit België, maar niet genoeg om een bepaalde regio aan te wijzen (hint: het is met name Belgisch Limburg!). Zij vinden wél genoeg aanwijzingen om mij een aantal Duitse regio's, in het bijzonder Noordrijn-Westfalen, alsook Nedersaksen en Beieren te geven. Genealogisch gezien ben ik zo'n 10% Duits: 6% Noordrijn-Westfaals, 1% Nedersaksisch, tussen de 0,5 en 1% Beiers, Saksen-Anhalts en Hessisch etc., dus ik vind het knap van ze dat ze net deze regio's uitkozen. Het is natuurlijk mogelijk dat een deel van bijvoorbeeld mijn Gelderse voorgeslacht als Noordrijn-Westfaals gezien wordt: dit hangt af van de referentie-samples waarmee ze mij vergelijken.

Een interessant aspect van de 23andMe-test is hun chromosome painting. Dit is een overzicht van je chromosomen die zijn ingekleurd per etniciteit. Op deze manier wordt inzichtelijk gemaakt hoe zij tot hun schatting zijn gekomen. Er zijn op internet vele voorbeelden hiervan te vinden. Mijn hele genoom ga ik hier niet tonen; ik wil echter wel één chromosoom delen, dat ik reeds besproken heb:

23andMe, chromosome painting.

Op dit chromosoom zijn naast West-Europees (blauw) duidelijke stukken Zuid-Oost-Aziatisch (geel) en Zuid-Aziatisch (groen) te vinden. Dit is een kleurrijk chromosoom, maar mijn meeste chromosomen zijn overwegend blauwgekleurd. Het is interessant dat alle stukken die zij als Asjkenazisch beschouwen overeenkomen met de plekken waarop ik joodse matches heb. Dit is voor mij een verdere aanwijzing dat de test nauwkeurig is.

Bij de test zijn naast autosomaal DNA ook mijn Y-DNA en mt-DNA onderzocht. 23andMe gaf mij de haplogroepen R1b-U152 en W5. Dit is correct en in overeenstemming met andere tests, al had het van mij nog wel iets gedetailleerder gemogen.

Naast etniciteit worden ook enige eigenschappen (traits) onderzocht, die veelal op kansberekening berusten. Zo klopt het dat ik donker haar en bruine ogen heb, maar is hun voorspelling dat ik waarschijnlijk niet hoef te niesen wanneer ik in de zon kijk niet correct (dit doe ik juist heel vaak). Ik lijk minder kans te hebben op volledige kaalheid, maar zou wel meer kans hebben op een kale kruin, zoals mijn vader dus. We zullen het zien de komende jaren. Enkele eigenschappen schijnen van Neanderthalers afkomstig te zijn; mijn aantal specifieke Neanderthal-genen lijkt gemiddeld te zijn (ongeveer 2%).

Zoals bij de meeste DNA-tests zijn ook bij 23andMe DNA-matches te vinden, naar mijn mening het belangrijkste onderdeel van de test, omdat hiermee genealogische verwantschappen kunnen worden vastgesteld. Er zitten enkele nuttige matches tussen, voor de rest zijn het zeker minder matches dan bij FamilyTreeDNA en MyHeritage (dat onder Nederlanders het populairst is). De snelheid waarmee nieuwe matches opduiken lijkt ook lager te zijn. Hiernaast zijn er, behalve het linken naar de eigen stamboom en het noteren van enkele familienamen, geen uitgebreide mogelijkheden om stambomen op te zetten.

23andMe lijkt mij zeer nauwkeurig op etniciteitsgebied (beter dan de andere bedrijven op dit moment, alleen de update van FamilyTree DNA die binnenkort uitkomt (My Origins 3.0) zou mogelijk nog nauwkeuriger kunnen worden). Het kan hiernaast tot op zekere hoogte interessant zijn voor mensen die geïnteresseerd zijn in hun gezondheid. De test schiet echter wat tekort op het gebied van DNA-matches.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten