Zwitserse voorouders: Zürich

Eerder schreef ik over de mogelijkheid om vanuit huis naar voorouders uit Genève te zoeken. Dit onderzoek loopt nog wat stroef, want de registers op de DTB-boeken zijn wel online, maar de boeken zelf niet. Het lijkt mij het beste deze tak even te laten rusten tot er meer bronnen beschikbaar komen.

Mijn Geneefse voorvader Abraham de Fernex was via in 1693 opgerichte Regiment Zwitsers in Nederland terecht gekomen. Ook voorvader Jan Rijsch, vermoedelijk uit het kanton Zürich, kwam via dit regiment in ons land. Via neef Franz Schlatter, commandant van het regiment, lijkt ook voorvader Johannes Jacobus Slaterus deze kant op te zijn gekomen. Het regiment kan gezien worden als de oorsprong van al mijn Zwitserse voorvaderen (meer dan een halve procent is het overigens niet, maar wel een intrigerende halve procent).

Onderzoek naar voorouders uit Zürich kon al in zekere zin via de databases Zürcher Ehedaten en de Online Archivkatalogus, Onderzoeken naar de oudste stadsfamilies van Zürich zijn o.a. door Rübel-Blass en reeds begin achttiende eeuw door Dürsteler verricht. Dürstelers Stemmatologia Tigurina is reeds gedigitaliseerd. Eind vorig jaar kwamen de DTB-boeken van de stad Zürich digitaal beschikbaar. Een belangrijke bron om één en ander te verifiëren en verder uit te werken!

Mijn verre neef is reeds aan de slag gegaan met de DTB-boeken t.b.v. de oudste Schlatters, wat tot enkele aanvullingen heeft geleid; zo was stamvader Franz tweemaal gehuwd. Van het oudste DTB-boek van Grossmünster, waar zij ter kerke gingen, is een oorspronkelijke versie (vanaf 1545) en een kopie (vanaf 1525). Soms komen gegevens uit de kopie niet overeen met die uit de oorspronkelijke versie. De huwelijksinschrijvingen zijn summier: slechts de namen en de datum worden vermeld. De doopinschrijvingen bevatten datum, naam van de vader, kind en de getuigen. Soms wordt de naam van de vader voorafgegaan door de titel "herr" of "meister". De moeder komt pas begin zeventiende eeuw aan bod. De Zürichse bevolking is consequent in het geven van voornamen: Hans, Rudolf, Konrad, Felix, Anna (Annli), Regula (Rägli), Verena (Freni) etc. Maria's komen nauwelijks voor. Een systeem in de vernoemingen heb ik niet kunnen ontdekken. Wel valt op dat getuigen meestal geen familie zijn, maar dezelfde voornaam als de dopeling dragen. Het aantal vreemdelingen in Zürich lijkt enorm laag in vergelijking met bijvoorbeeld Amsterdam.

Heb ik reeds iets kunnen vinden in deze DTB-registers? Wat betreft mijn dichtstbijzijnde Zwitserse voorvader Jan Rijsch (Reiss of Rösch) nog niet. Ik weet ook niet of hij uit de stad Zürich komt of elders uit het kanton. Wat de voorouders van de Slaterus-kant betreft: zij staan zeker in de boeken. Een nieuwe vondst is de doop van Johannes Jacobus' overgrootmoeder Regula Pfister in 1591 (mits het om het juiste individu gaat), dochter van Balthasar Pfister en Anna Nussberger, die eerder dat jaar trouwden. Zij lijken van buiten Zürich te komen. Ook de families van de Slaterus-echtgenotes Maag, Kambli en Trüb zijn vanaf het begin van de DTB-registers in Zürich te vinden. Mijns inziens was Johannes Jacobus' grootmoeder Margaretha Trüb in 1617 gedoopt (St. Peter) als dochter van (Hans) Felix Trüb uit diens derde huwelijk met Anna Thomann. Haar oudere halfbroer Hans Heinrich was met Anna Schlatter gehuwd. Haar neef, eveneens Hans Heinrich, werd in 1667 samen met Rudolf Schlatter vermeld. Binnenkort meer hierover. Het is echter nog wel een heel gepuzzel om de stambomen in kaart te brengen: de Kambli's hadden een voorliefde voor de voornaam Hans en ook de naam Elisabeth was er niet zeldzaam. Het gebrek aan duidelijke vernoemingspatronen en familieleden als getuigen maken het er niet eenvoudiger op. De samenvattingen van de families in het Historisch-Bibliografisches Lexikon der Schweiz zijn in ieder geval zeker niet zonder fouten en hetzelfde geldt voor het Historisches Familienlexikon der Schweiz. Door het vergelijken van de DTB-inschrijvingen met de Zürcher Ehedaten, de Stemmatologia Tigurina en enige andere bronnen hoop ik hier meer duidelijkheid over te krijgen. In een aantal gevallen blijft er sprake van veronderstellingen i.p.v. zekerheden. Uitsluitsel over verwantschappen zou dan slechts via eventuele notariële of schepenakten uit Zürich kunnen komen. Veel van dit materiaal lijkt nog niet gedigitaliseerd.