Meer over de Aziatische moederlijn

Zoals uit een mitochondrische DNA-test bleek, behoort onze voormoeder Mary Anne Pike, samen met haar afstammelingen in directe vrouwelijke lijn tot de haplogroep M3c1b. Om meer duidelijkheid te krijgen over deze groep heb ik een overzicht gemaakt van haplogroep M3c, met behulp van de GenBank. De dateringen zijn over het algemeen gemiddelden uit Behar 2012, en dienen ruim te worden opgevat.

Overzicht van mt-DNA haplogroep M3c

 We zien dat haplogroep M3c al rond 20.000 v.Chr. ontstaan is. Hierna heeft het zich vertakt en verspreid over India, Myanmar, Pakistan, Thailand, Tibet en de Oeigoeren. Het lijkt dus van oudsher aanwezig onder de jager-verzamelaars van Zuid-Azië. Ook de sub-haplogroep M3c1, ontstaan rond 12.000 v.Chr., stamt nog uit de jager-verzamelaartijd. M3c1 kan verdeeld worden in twee groepen: M3c1a is met name te vinden in het noorden van India, waaronder de gebieden Jammu en Kashmir, en Nepal. M3c1b is met name te vinden in een zuidelijker gedeelte van India.
M3c1b, de groep waar Mary Anne Pike toe behoort, kan in drieën worden verdeeld. Één lijn is van onbekende Indiase herkomst. Wederom één lijn behoort tot de Kolam-stam uit Centraal-India. Deze relatief kleine groep mensen leeft van een primitieve vorm van landbouw, en heeft vooralsnog weinig binding met de moderne levenswijze. Zij behoren tot de Scheduled Tribes, wat betekent dat zij tot een kwetsbare Indiase groep behoren. De derde groep, M3c1b1, is vrijwel uitsluitend te vinden onder de Jenu Kuruba-stam. Deze stam, die niet eens zo gek ver van Bangalore woont, heeft ook geen moderne levenswijze. Zij staan bekend om het verzamelen van honing en sommigen wonen in hoge boomhutten.

Ondanks hun oude levenswijze, is de haplogroep waartoe zij massaal behoren, M3c1b1, relatief recent ontstaan rond 2600 v. Chr. Dit valt ongeveer samen met de eerste eeuwen van landbouw in Zuid-India, en de verspreiding van de Dravidische talen. Wellicht dat met deze cultuuromslag deze stam ontstond. Naast de Jenu Kuruba is er één individu uit Saudi-Arabië die tot deze haplogroep behoort. Vermoedelijk is deze lijn via één van de vele handelstrajecten tussen India en de Arabische wereld daar terechtgekomen.

Het middenpunt tussen de Jenu Kuruba-stam en de Kolam-stam is ongeveer het gebied rond Hyderabad. Vanuit hier zal M3c1b zich vanaf ca. 7100 v.Chr. langzaam verspreid hebben over de - toen nog - jager-verzamelaarbevolkingen in dit gebied.

Tussen M3c1b en M3c1b1 zitten twee mutaties. Bij de analyse van "onze lijn" blijkt dat wij één van deze mutaties delen. Onze lijn splitst zich dus af halverwege M3c1b en M3c1b1, dus ca. 4800 v.Chr. (of enkele eeuwen eerder of later). Dit is nog altijd in de jager-verzamelaar-periode, en vermoedelijk ook nog voor de formatie van de Jenu Kuruba-stam, die echter wel de nauwste verwant lijkt te zijn. Onze lijn zal zich tussen ca. 4800 v.Chr. en 1800 AD waarschijnlijk bewogen hebben in het gebied tussen Hyderabad en Bangalore. Uiteindelijk komen we dan terecht bij de christelijke inlandse vrouw Sophia, die vermoedelijk in Madras terecht is gekomen. Zij vaart mee met scheepskapitein Michael Lawrence Pike en krijgt met hem een dochter, Mary Anne, die via haar dochters de lijn voortzet in Nederlands-Indië. Niet elk van haar dochters zag kans om de lijn voort te zetten, omdat zij geen kinderen hadden, of alleen maar zoons. Toch heeft zij nu nog afstammelingen in directe vrouwelijke lijn, die nog steeds een bijzonder stukje India in zich dragen.