mooie bronnen van de VOC

Enkele jaren terug schreef ik over de voorouders van onze voormoeder Mary Anne Slaterus - Pike. Met de dankbare insteek van anderen, alsmede de gebrekkig beschikbare koloniale bronnen op het internet, kon ik hiermee best een mooi overzicht maken. Het werd duidelijk dat haar vader de zoon was van de Engelse scheepskapitein Michael Laverence Pike en de VOC-boekhoudersdochter Wilhelmina Nancy Dirksz. Mary's moeder was de "inlandse" vrouw Sophia, waarvan mij niet bekend is of zij in Nederlands-Indië geboren is, of met Mary's vader is meegereisd vanuit Brits-Indië.

De bekende voorouders van grootmoeder Dirksz, geboren aan de Coromandel-kust in India, bleven tot op heden beperkt tot haar ouders, de VOC-boekhouder Christian Bernhardus Dirksz en Maria Mentie Gevel. Christian is vermoedelijk reeds in India geboren, omdat hij niet is terug te vinden in de lijst van VOC-opvarenden. Er is slechts bekend dat hij te Jaggernaikpoeram op 21 mei 1820 overleed, 61 jaar oud. Zijn eerste echtgenote was naar mijn mening een afstammelinge van Bartholomeus Gevel, die in de periode 1719-1763 werkte voor de VOC, en tevens de enige die op de Coromandel-kust die actief was met de achternaam "Gevel".

Onlangs heeft het Nationaal Archief weer vele archieftoegangen gedigitaliseerd. In het bijzonder gaat het hier om de VOC opvarenden en ook om Oost-Indische testamenten. In deze bronnen vond ik nieuwe informatie over Bartholomeus Gevel.

Zijn VOC-loopbaan begint in 1719, als hij als soldaat, afkomstig uit "Bennukum", met het schip Bentveld naar Batavia vertrekt. Een lijst met soldij laat zien dat hij vanaf 1721 tot zijn dood op 21 september 1763 werd uitbetaald vanuit Nagapattinam, het hoofdkwartier van de VOC aan de Coromandel-kust. Interessant is het volgende: hij laat een wettige vrouw en zoon na.

We hebben het geluk dat hij een testament heeft nagelaten, om precies te zijn op 30 augustus 1744. Hieruit kunnen wij veel informatie afleiden. Zijn echtgenote was Rosa Gomes de Lima. Hun zoon is Andreas Gevel. Rosa was tevens eerder gehuwd geweest met de VOC-militair Casper Evermans, waaruit een dochter Anna Elisabeth Evermans, die ook wordt vermeld in het testament.
Dat Rosa een Portugese naam heeft is niet vreemd; de Coromandel-kust is immers eerst door de Portugezen gekoloniseerd. Vermoedelijk is zij van gemengde "Luso-Indische" herkomst; misschien was zij wel een Mardijker of een Toepas.

Over Andreas Gevel is niet veel bekend, behalve dat hij genoemd wordt in het testament van zijn vader, en het bovendien ondertekent. Dit doet vermoeden dat hij in 1744 een rechtspersoon is, en dus volwassen. Vermoedelijk is hij dan geboren rond 1725, wanneer Bartholomeus Gevel zich net gevestigd heeft aan de Coromandel-kust. Bij gebrek aan andere mensen met deze achternaam in het Coromandel-gebied, ben ik geneigd te zeggen dat Andreas de vader is van Maria Mentie Gevel. Ik reconstrueer dus de volgende stamboom:

I. Bartholomeus Gevel, uit "Bennukum", vertrokken naar Indië, in de Coromandel vanaf 1721, overleden op 21 september 1763. Hij is gehuwd met Rosa Gomes de Lima, weduwe van Casper Evermans, en overleden ná 1763. Hun zoon:

II. Andreas Gevel, geboren in de Coromandel ca. 1725, genoemd 1744, overleden ná 1763. Bij gebrek aan anderen met deze naam, zeer waarschijnlijk de vader van:

III. Maria Mentie Gevel, geboren in de Coromandel ca. 1760, gehuwd met Christian Bernhardus Dirksz, boekhouder VOC, ouders van:

IV. Wilhelmina Nancy Dirksz, gedoopt te Sadras in 1788, gehuwd met Michael Laverence Pike, scheepskapitein, uit Plymstock bij Plymouth.