In afgelopen deel besprak ik hoe ik op grond van een aantal onverwachte genetische segmenten, behorend tot dezelfde familieclusters, concludeerde dat er zich wel eens een NPE binnen onze joodse familie voorgedaan zou kunnen hebben; ergens in Den Haag aan het begin van de negentiende eeuw. De vraag of dit daadwerkelijk zo is, blijft in het midden hangen: de hoofdrolspelers kunnen vandaag de dag niet meer getest worden.
In het slotdeel breng ik wat meer nuance aan door op zoek te gaan naar andere verklaringen, en aanwijzingen die tégen het geschetste NPE-scenario pleiten.
De cross-over theorie
Zoals ik in het eerste deel uiteenzette, is er een duidelijk patroon bij het vererven van genetische segmenten van je ouders; bij elk nieuw kind dat zij krijgen wordt het DNA van hún ouders op unieke wijze gerecombineerd. De cross-over-punten, de grenzen waarbij je DNA van je éne grootouder naar de andere grootouder wisselt, zitten steeds op verschillende plaatsen. Vanuit deze basis kwam ik de onverwachte segmenten tegen.
Aan deze basisgedachte wil ik de nuance toevoegen dat het mogelijk is dat de cross-over-punten tussen twee (half-)siblings héél dicht bij elkaar zitten, waardoor zij een heel klein segment met elkaar kunnen delen (< 6cM) dat door de testbedrijven gezien de kleine omvang wordt uitgefilterd. Daarnaast kan het voorkomen dat de twee (half-)siblings oorspronkelijk op verschillende chips hebben getest, waardoor de overlap niet optimaal is: zo kunnen net 1 of 2 gedeelde segmenten gemist worden.
Mocht hier sprake van zijn, dan kan het zijn dat één of meerdere segmenten toch niet zo verdacht zijn als ze lijken.
Nog eens onderzoeken
Wanneer ik twee van de grote segmenten opnieuw bekijk, valt me op dat het bij één van de segmenten toch onzeker is of het zowel joodse als niet-joodse matches bevat; het potentieel joodse segment delen wij met een verre neef van de Spijer-kant, maar dit is wel een heel klein segment; het zou evengoed van zijn christelijk-Nederlandse familie afkomstig kunnen zijn; in een tweede segment, Voorbeeld 4, zijn de gedeelde segmenten met joodse matches links van het potentieel verdachte segment eveneens heel klein; bovendien zitten er ook andere Hollandse matches, zelfs uit het Groene Hart op dit segment. De cross-over van "Hollands" naar "Joods" midden in dit voorbeeld blijft zeker wel in stand. Het derde grote segment blijft in zijn geheel Haags - dit segment delen wij met onze joodse achterneef.
De familieclusters
Ik gaf aan dat alle "verdachte" segmenten een band hadden met enerzijds het (Vierling-)Hoeben-cluster en anderzijds het Timmner-De Jager cluster. Daarbij opperde ik de mogelijkheid dat dit laatste cluster weleens af zou kunnen stammen van het Vierling-cluster via de onbekende vader die zij in hun stamboom hebben. Het Timmner-De Jager-cluster is echter, vanuit ons zichtpunt, alleen aantoonbaar genetisch verwant aan nazaten van één kleinkind van het echtpaar Vierling-Hoeben; bij de segmenten die wij delen met nazaten van andere kinderen van dit echtpaar overlappen de segmenten niet met het Timmner-De Jager-cluster of zijn deze hooguit nevenstaand.
Het cluster Timmner-De Jager zou dus ook nog via de vrouw of schoonmoeder van dit kleinkind van het echtpaar Vierling-Hoeben aan deze nazaten verwant kunnen zijn. Mocht dat het geval zijn, dan impliceert dit dat beide familieclusters niet per se op alle segmenten met elkaar te maken hoeven te hebben.
Voor ons potentieel interessant is dat deze specifieke Vierling-tak ook afstamt van het echtpaar Borsboom-Overclift, waar mijn grootmoeder via haar Haagse opa ook van afstamt.
Toch op een andere wijze verwant?
Wanneer twee van de grotere segmenten die ik hierboven opnieuw bekeek toch niet verdacht zijn en van mijn grootmoeders opa afkomstig zijn, dan blijft het "Haagse" segment over dat we delen met onze joodse achterneef en enkele andere kleinere segmenten, tezamen eerder 1% dan meer dan 3% van mijn grootmoeders genoom.
Het segment uit voorbeeld 4 bestaat uit o.a. een "Groene Hart"-segment van ca. 25 cM en het "Vierling-Hoeben"-segment. Zouden deze segmenten toch van onze bekende voorouders komen? We delen het Groene Hart-segment met onder meer een nazaat van een bekende voorouder van mijn grootmoeders Hollandse opa: het echtpaar Cornelis Vergeer x Marrigje de Bruijn uit het laat-17e eeuwse Oudewater. Of het daadwerkelijk van hen afkomstig is of van een ander gedeelde voorouder uit dezelfde streek laat ik nog in het midden. Op het grote Vierling-Hoeben-segment zit een kleiner segment dat we delen met - opnieuw - een nazaat van onze gemeenschappelijke voorouders, het echtpaar Cornelis Borsboom-Margaretha Overclift.
Dit is significant, want nader onderzoek naar de voorouders van Theodorus Vierling brengen mij bij zijn eveneens Haagse overgrootmoeder Elisabeth van Wijk (in 1709 gehuwd met Dirck te Loo). Op basis van de getuigen bij de dopen van hun kinderen leid ik af dat zij de dochter kan zijn van Simon van Wijk en Jacomina Willems van Geniets, uit Wassenaar - en laat deze Jacomina nu net de oudtante geweest zijn van Margaretha Overclift! Theodorus Vierling was dus een verwant van het echtpaar Borsboom-Overclift. Dat hier een segment gedeeld met zijn nazaten overlapt met een kleiner segment van een nazaat van zijn verwanten, het echtpaar Borsboom-Overclift, zou kunnen suggereren dat dit toch vrij grote segment helemaal teruggaat tot het echtpaar Willem van Geniets x Maria van Beijeren uit Wassenaar.
Voor de overige segmenten zie ik zo gauw geen andere mogelijkheid.
Slot
Waar ik eerder dus vrij stellig was over de mogelijkheid van een NPE binnen de joodse kant van onze familie en zelfs een scenario had bepaald, sta ik daar nu genuanceerder in; twee van de drie grote segmenten hoeven wellicht niet eens via de joodse kant verklaard te worden; één van de segmenten kan zelfs verklaard worden via bekende voorouders van onze Hollands/Haagse kant. Hoe de andere segmenten, die nog steeds niet helemaal logisch passen volgens de gebruikelijke cross-over patronen, verklaard kunnen worden, blijft dan nog een raadsel.
Ben ik dus op het spoor van een echte NPE? Het blijft voorlopig een raadsel.
 |
| Een genuanceerder beeld van de segmenten |
Geen opmerkingen:
Een reactie posten