Wil de juiste Peterke opstaan? Van Lith deel 1

Mijn rechtstreekse voorvader Martinus van der Heijden (1808-1879) was gehuwd met Trijneke van Lith, gedoopt te Wadenoijen in 1806 als de buitenechtelijke dochter van Peterke van Lith.

Het is een hoofdpijndossier om vast te stellen wie nu precies Peterke van Lith was. In het dorp Wadenoijen, waarvan ik aanneem dat genoemde Peterke vandaan kwam, waren er namelijk vijf naamsgenoten die de moeder zouden kunnen zijn van Trijneke. Dit zijn de volgende:

1. gedoopt te Wadenoijen op 24 april 1763, dochter van Jan Leenderts van Lith en van Trijneke de Heus.

2. gedoopt te Wadenoijen op 29 april 1772, dochter van Leendert van Lith en van Wijntje van Oort.

3. gedoopt te Wadenoijen op 26 december 1774, dochter van Frans van Lith en van Rijntje van Thuil.

4. gedoopt te Wadenoijen op 28 maart 1779, dochter van Jan van Lith en van Johanna Stellaard.

5. gedoopt te Wadenoijen op 18 april 1779, dochter van Geurt van Lith en van Teuntje van Thuil.

Nadere beschouwing levert op dat drie Peterkes niet de moeder kunnen zijn van Trijneke, omdat die reeds gehuwd waren:

1. Peterke van Lith, gehuwd op 1 maart 1805 met Christiaan de Heus. Zij overlijdt te Wadenoijen op 28 maart 1837, 75 jaar oud. Zij moet dus geboren zijn in 1762, en is vermoedelijk nummer 1.

3. Peterke van Lith, gehuwd vóór 1802 met Aalbert van Driel, later met Jan van Oort. Zij overlijdt te Geldermalsen op 7 september 1831, 56 jaar oud. Op grond van de leeftijd en de namen van haar kinderen is zij nummer 3.

5. Peterke van Lith, gehuwd op 30 juni 1805 met Hendrik van Ommeren. Opvallend is dat zij in 1802, dus voor het huwelijk reeds een dochter Teuntje krijgt, waarvan Hendrik beweert de vader te zijn.

Hierdoor blijven nummer 2 en nummer 4 over.

Op 24 december 1836 overlijdt de Peterke van Lith, van wie ik vermoed dat zij de moeder is van Trijneke. Dit omdat het overlijden wordt aangegeven door Martinus van der Heijden, Peterkes schoonzoon (hoewel hij als nabuur op de akte wordt beschreven). Hij beweert echter dat Peterke 74 jaar was bij het overlijden. Dit is moeilijk, want dan zou zij geboren moeten zijn in 1762, evenals haar naamgenoot die met Christiaan de Heus gehuwd was. Is zij dan toch nummer 1 of niet?

Misschien dat we meer informatie kunnen vinden op basis van een andere buiten het huwelijk geboren Van Lith kunnen vinden. In 1799 laat wederom te Wadenoijen een Peterke van Lith een kind dopen, Jan van Lith. Getuige is hierbij Anneke van Lith. Het overlijden van Jan van Lith op 15 juni 1820 wordt aangegeven door zijn oom Herbert van Lith en zijn neef Willem van Lith. Zijn moeder was dus de zus van Herbert en de tante van Willem. Als we aannemen dat getuige bij de doop Anneke haar zus was, moet nummer 1 de moeder zijn van Jan: de dochter van Jan van Lith en Trijneke de Heus, die waarschijnlijk later zelf met Christiaan de Heus huwde, óf later moeder werd van Trijneke van Lith. Een argument voor dit laatste is de voornaam van Trijneke, die dan vernoemd zou zijn naar een grootmoeder, maar dan zouden we wel moeten bewijzen dat Trijneke en Jan broer en zus waren. Aangezien Jan vroeg overlijdt en niet huwt, en Trijneke bij diens overlijden minderjarig is, kan ik nergens een bron vinden waaruit dat blijkt.

Het is nu in ieder geval duidelijk wie de moeder is van deze buitenechtelijke Jan van Lith.

Trijnekes doopgetuige Katrijntje Kerkhof levert ook geen verdere informatie, behalve dat zij enkele jaren eerder zelf een buitenechtelijke dochter liet dopen en wellicht een buurvrouw of vriendin was van de moeder.

Het probleem blijft echter bestaan: het kan niet zo zijn dat twee Peterke van Lith's geboren zijn in 1762. Één van de aangevers moet zich vergist hebben in de leeftijd.

Laten we weer kijken naar het echtpaar Christiaan de Heus en Peterke van Lith. Als zij nummer 1 is, dan hebben we hoogstwaarschijnlijk te maken met een neef/nicht-huwelijk, aangezien zijn vader Jacob de Heus en haar moeder Trijneke de Heus broer en zus zijn. Dit vergroot de kans dat zij elkaar dus goed kenden, hoewel het natuurlijk wel een klein dorp was. Identificeren wij haar dan toch met nummer 1, dan blijven wederom nummer 2 en nummer 4 over.

We moeten op zoek naar meer aanwijzingen. Trijneke zelf krijgt ook een zoon vóór haar huwelijk, namelijk Jan van Lith. Zijn twee zonen noemt hij Martinus, naar zijn stiefvader, en Simon. Die naam is merkwaardig. In de familie van zijn vrouw komt die naam geenszins voor. De enige Simon die hijzelf goed gekend zou kunnen hebben is Simon (of Sijmen) van Lith, een broeder van nummer 4. Als nummer 4 de juiste Peterke is, dan is Simon van Lith een oudoom van Jan van Lith. Hij kan heel goed deze vernoemd hebben.

Met de nodige twijfel concludeer ik dan tenslotte dat Trijneke van Lith haar moeder Peterke van Lith te Wadenoijen is geboren in 1779 en dochter is van Jan van Lith en Johanna Stellaard.

In deel twee ga ik op zoek naar de voorouders van Johanna Stellaard.